ข้อกำหนด กฎหมายที่เกี่ยวข้อง

เครื่องหมายบริการ

การพิจารณาเครื่องหมายบริการ ให้นำหลักเกณฑ์และวิธีการเกี่ยวกับเครื่องหมายการค้ามาใช้บังคับแก่เครื่องหมายบริการโดยอนุโลม และให้คำว่า “สินค้า” ดังกล่าวหมายความถึง “บริการ” (มาตรา 80)

เครื่องหมายรับรอง

เครื่องหมายรับรอง (Certification Mark) หมายความว่า เครื่องหมายที่เจ้าของเครื่องหมายรับรองใช้ หรือจะใช้เป็นที่หมายหรือเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการของบุคคลอื่น เพื่อเป็นการรับรองเกี่ยวกับแหล่งกำเนิดส่วนประกอบวิธีการผลิต คุณภาพ หรือคุณลักษณะอื่นใดของสินค้านั้น หรือเพื่อรับรองเกี่ยวกับสภาพ คุณภาพชนิด หรือคุณลักษณะอื่นใดของบริการนั้น

เจ้าของเครื่องหมายรับรองที่ได้จดทะเบียนแล้วจะใช้เครื่องหมายนั้นกับสินค้าหรือบริการของตนเอง ไม่ได้ และ จะอนุญาตให้บุคคลอื่นเป็นผู้รับรองโดยใช้เครื่องหมายนั้นก็ไม่ได้ (มาตรา 90)

การพิจารณาเครื่องหมายรับรองให้นำบทบัญญัติเกี่ยวกับเครื่องหมายการค้ามาใช้บังคับแก่ เครื่องหมายรับรองโดยอนุโลม (มาตรา 81) การขอจดทะเบียนเครื่องหมายรับรองต้องเป็นไปตามบทบัญญัติว่าด้วยการขอจดทะเบียน เครื่องหมายการค้าและผู้ขอจดทะเบียนจะต้อง

         1) ยื่นข้อบังคับว่าด้วยการใช้เครื่องหมายรับรองนั้นพร้อมกับคำขอจดทะเบียนด้วย และ
         2) แสดงได้ว่าตนมีความสามารถเพียงพอที่จะรับรองคุณลักษณะของสินค้าหรือบริการตามที่ระบุไว้ใน ข้อบังคับตาม 1)

ข้อบังคับตาม 1) ต้องระบุถึงแหล่งกำเนิด ส่วนประกอบ วิธีการผลิต คุณภาพหรือคุณลักษณะอื่นใด ของสินค้าหรือบริการที่จะรับรอง ตลอดจนหลักเกณฑ์ วิธีการและเงื่อนไขในการอนุญาตให้ใช้เครื่องหมาย รับรองนั้น หากผู้ขอไม่ยื่นข้อบังคับตาม 1) ให้นายทะเบียนมีคำสั่งไม่รับจดทะเบียน เพราะเป็นเครื่องหมาย รับรองที่ไม่ชอบด้วย มาตรา 82 เพื่อให้การจัดทำข้อบังคับว่าด้วยการใช้เครื่องหมายรับรองตามบทบัญญัติ มาตรา 82 เป็นไปในแนวทางเดียวกัน กรมฯ จึงออกประกาศกรมทรัพย์สินทางปัญญา เรื่อง กำหนดรายละเอียดข้อบังคับว่าด้วย การใช้เครื่องหมายรับรองตามนัยมาตรา 82 ลงวันที่ 29 สิงหาคม 2537 42 ดังต่อไปนี้

         1) ข้อบังคับว่าด้วยการใช้เครื่องหมายรับรองมาตรา 82 วรรคสอง ให้ระบุรายการที่ผู้ขอจดทะเบียนมี เจตนาจะรับรองตามความเหมาะสมและจำเป็นแก่การรับรองสินค้าหรือบริการนั้น

         2) รายการตาม 1 มีดังต่อไปนี้
                  (1) แหล่งกำเนิด ควรระบุถึงสถานที่ซึ่งเป็นที่มา หรือที่ผลิต หรือที่ประกอบ หรือที่เริ่มกิจการของ สินค้าหรือบริการที่จะรับรอง
                  (2) ส่วนประกอบ ควรระบุถึงสิ่งต่าง ๆ ที่ใช้ประกอบเป็นสินค้าหรือบริการที่จะรับรอง
                  (3) วิธีการผลิต ควรระบุถึงกรรมวิธีการผลิตสินค้าหรือวิธีการให้บริการโดยสังเขป
                  (4) คุณภาพ ควรระบุถึงลักษณะส่วนดี หรือลักษณะประจำของสินค้าหรือบริการที่จะรับรอง
                  (5) คุณลักษณะอื่นใดของสินค้าหรือบริการที่จะรับรอง
                  (6) หลักเกณฑ์ วิธีการและเงื่อนไขในการอนุญาตให้ใช้เครื่องหมายรับรองควรระบุหลักเกณฑ์ในการขอใช้และอนุญาตให้ใช้ วิธีการใช้และอนุญาตให้ใช้ เงื่อนไขในการขอใช้และอนุญาตให้ใช้ มาตรการในการ ควบคุมคุณภาพของสินค้าหรือบริการที่จะรับรอง ฯลฯ

         3) ข้อบังคับว่าด้วยการใช้เครื่องหมายรับรองให้ถือเป็นส่วนหนึ่งของคำขอจดทะเบียน ซึ่งตั้งจัดทำเป็นภาษาไทย

นายทะเบียนอาจมีคำสั่งให้ผู้ขอจดทะเบียนเครื่องหมายรับรองแก้ไขเปลี่ยนแปลงข้อบังคับว่าด้วยการใช้เครื่องหมายรับรองตามที่นายทะเบียนเห็นสมควรภายใน 60 วันนับแต่วันที่ได้รับคำสั่งนั้นและมีหนังสือแจ้งคำสั่งพร้อมด้วยเหตุผลให้ผู้ขอจดทะเบียนทราบโดยไม่ชักช้า ทั้งนี้ ให้นำมาตรา 18 และมาตรา 19 มาใช้บังคับ แก่การอุทธรณ์คำสั่งของนายทะเบียนโดยอนุโลม (มาตรา 83)

ถ้านายทะเบียนเห็นว่า ผู้ขอจดทะเบียนเครื่องหมายรับรองไม่มีความสามารถเพียงพอที่จะรับรอง คุณลักษณะของสินค้าหรือบริการตามที่ระบุไว้ในข้อบังคับว่าด้วยการใช้เครื่องหมายรับรองนั้น หรือเห็นว่าการรับจดทะเบียนเครื่องหมายรับรองนั้นจะไม่เป็นประโยชน์ต่อสาธารณชน ให้นายทะเบียนมีคำสั่งไม่รับจดทะเบียนเครื่องหมายรับรองนั้นและมีหนังสือแจ้งคำสั่งพร้อมด้วยเหตุผลให้ผู้ขอจดทะเบียนทราบโดย ไม่ชักช้า ทั้งนี้ ให้นำมาตรา 18 และมาตรา 19 มาใช้บังคับแก่การอุทธรณ์คำสั่งของนายทะเบียนโดยอนุโลม (มาตรา 84)

ตัวอย่าง

เครื่องหมายร่วม

เครื่องหมายร่วม (Collective Mark) คือ เครื่องหมายการค้าหรือเครื่องหมายบริการที่ใช้หรือจะใช้ โดยบริษัทหรือวิสาหกิจในกลุ่มเดียวกัน หรือโดยสมาชิกของสมาคม สหกรณ์ สหภาพ สมาพันธ์ กลุ่มบุคคล หรือองค์กรอื่นใดของรัฐหรือเอกชน

เป็นเครื่องหมายที่มีวัตถุประสงค์ในการใช้เครื่องหมายโดยสมาชิกทั้งหมดขององค์กรหรือโดยเฉพาะ กลุ่มที่ถูกกำหนดไว้จากกลุ่มสมาชิกดังกล่าว

มาตรา 94 ให้นำบทบัญญัติเกี่ยวกับเครื่องหมายการค้ามาใช้บังคับแก่เครื่องหมายร่วมโดยอนุโลม เว้นแต่บทบัญญัติในหมวด 1 ส่วนที่ 5

กฎกระทรวงข้อ 59 ให้นำความในหมวด 2 เครื่องหมายการค้า เฉพาะส่วนที่ 1 ถึงส่วนที่ 10 มาใช้ บังคับกับเครื่องหมายร่วมโดยอนุโลม

การขอจดทะเบียนเครื่องหมายร่วม ตามกฎกระทรวงข้อ 60 ให้ยื่นคำขอโดยบุคคลดังต่อไปนี้

         1) ในกรณีที่เป็นเครื่องหมายร่วมที่ใช้หรือจะใช้โดยบุคคลหรือนิติบุคคลของกลุ่มใด ๆ ซึ่งมีการ รวมกลุ่มในลักษณะที่ไม่เกิดเป็นนิติบุคคลขึ้นใหม่ต่างหากจากบุคคลหรือนิติบุคคลเดิม จะยื่นคำขอโดยบุคคล หรือนิติบุคคลทั้งหมดในกลุ่มหรือบุคคลหรือนิติบุคคลใดในกลุ่มก็ได้ และถ้าเป็นกรณีที่ยื่นคำขอโดยบุคคลหรือ นิติบุคคลใดในกลุ่มให้ผู้ขอจดทะเบียนระบุด้วยว่าเครื่องหมายร่วมนั้นใช้หรือจะใช้โดยบุคคลหรือนิติบุคคล ใดบ้าง

         2) ในกรณีที่เป็นเครื่องหมายร่วมที่ใช้หรือจะใช้โดยสมาชิกของสมาคม สหกรณ์ สหภาพ สมาพันธ์ กลุ่มบุคคลหรือองค์กรอื่นใดของรัฐหรือเอกชน ให้สมาคม สหกรณ์ สหภาพสมาพันธ์ กลุ่มบุคคลหรือองค์กรอื่น ใดของรัฐหรือเอกชนนั้นเป็นผู้ยื่นคำขอจดทะเบียน และให้ผู้ขอจดทะเบียนระบุด้วยว่าเครื่องหมายร่วมที่ขอจดทะเบียนนั้นใช้หรือจะใช้โดยสมาชิกทุกคน หรือเฉพาะสมาชิกคนใด

การขอจดทะเบียนตามวรรคหนึ่ง ให้แนบเอกสารหลักฐานหรือคำชี้แจงที่แสดงถึงความสัมพันธ์ของผู้มีสิทธิใช้เครื่องหมายร่วมนั้นด้วย เช่น บัญชีรายชื่อสมาชิกในสหกรณ์ บัญชีรายชื่อสมาชิกในสมาคม หนังสือรับรองนิติบุคคลเป็นต้น

การแก้ไขเปลี่ยนแปลงรายการการจดทะเบียนที่เกี่ยวกับเครื่องหมายร่วม การขอต่ออายุเครื่องหมาย ร่วม และการขอเพิกถอนเครื่องหมายร่วม ตามกฎกระทรวงข้อ 61 ให้ผู้ขอจดทะเบียนร่วมนั้นเป็นผู้ยื่นคำขอ ต่อนายทะเบียนในกรณีที่ผู้ขอจดทะเบียนเป็นบุคคลใดบุคคลหนึ่งตามข้อ 60 (1) และผู้นั้นไม่สามารถ ดำเนินการได้ ผู้มีสิทธิใช้เครื่องหมายร่วมอื่น ๆ จำนวนข้างมากในกลุ่มอาจมอบหมายเป็นหนังสือให้บุคคลใด บุคคลหนึ่งในกลุ่มมาดำเนินการแทนผู้ขอจดทะเบียนเดิมก็ได้

แนวทางการพิจารณา

1) การพิจารณาว่าบุคคลใดเป็นเจ้าของเครื่องหมายร่วมให้พิจารณาจากความประสงค์ของผู้ขอที่ระบุในคำขอจดทะเบียนแบบ ก.01 

         ตัวอย่าง คำขอ 632435 เจ้าของเครื่องหมายร่วมรายเดียว และมีผู้ร่วมใช้หลายรายมีสิทธิใช้เครื่องหมายร่วมกัน 

2) แก้ไข เปลี่ยนแปลง หรือการโอน ต้องกระทำโดยเจ้าของหรือตัวแทน โดยไม่ต้องได้รับความยินยอม จากผู้ร่วมใช้

เงื่อนไขการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้า

การพิจารณารับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าตามพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ. 2534 และที่แก้ไขเพิ่มเติม เป็นอำนาจของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าซึ่งแต่งตั้งโดยรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ เมื่อมีผู้ยื่นคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าผ่านช่องทางต่าง ๆ เช่น ยื่นคำขอจดทะเบียนด้วยตัวเองผ่านฝ่ายบริการรับคำขอ หรือ ผ่านทางระบบจดทะเบียนทรัพย์สินทางปัญญาอิเล็กทรอนิกส์ (e-Filing) การตรวจสอบเครื่องหมายการค้าจะดำเนินการโดยนายทะเบียนผู้รับผิดชอบหนึ่งคน โดยเริ่มพิจารณาคำขอ จดทะเบียน 2 ส่วน ดังนี้

ส่วนที่ 1 การตรวจสอบแบบพิมพ์คำขอและรายการในคำขอ

การตรวจสอบแบบพิมพ์คำขอและรายการในคำขอตามมาตรา 9 มาตรา 10 และมาตรา 11 ประกอบกฎกระทรวงฯ เมื่อนายทะเบียนได้รับคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าแล้ว นายทะเบียนจะทำการตรวจสอบรายละเอียดในแบบพิมพ์คำขอรายการในคำขอ การแนบสำเนาเอกสารประกอบคำขอ หนังสือมอบอำนาจ อากรแสตมป์ การรับรองลายมือชื่อ การลงลายมือชื่อในคำขอจดทะเบียน

(1) การพิจารณาคำขอจดทะเบียน (แบบพิมพ์คำขอ)
(2) การพิจารณารายการสินค้าและบริการ
(3) การพิจารณาคำอ่านและคำแปล
(4) การพิจารณารูปเครื่องหมาย
(5) การพิจารณาการให้สิทธิตามมาตรา 28 และมาตรา 28 ทวิ (ถ้ามี)

อ่านรายละเอียดเพิ่มเติม คลิกเลย !

ส่วนที่ 2 การพิจารณาลักษณะอันพึงรับจดทะเบียน

เมื่อนายทะเบียนได้พิจารณาแบบพิมพ์คำขอและรายการในคำขอแล้ว นายทะเบียนจะพิจารณาต่อว่าเครื่องหมายการค้านั้นมีลักษณะอันพึงรับจดทะเบียนได้หรือไม่ ซึ่งจะต้องพิจารณาลักษณะ 3 ประการตามมาตรา 6 ดังนี้

1. เป็นเครื่องหมายการค้าที่มีลักษณะบ่งเฉพาะ ตามมาตรา 7

การพิจารณาเครื่องหมายการค้ามีลักษณะบ่งเฉพาะหรือไม่ ให้พิจารณาตามมาตรา 7 โดยวรรคแรกอธิบายถึงความหมายของเครื่องหมายการค้าที่มีลักษณะบ่งเฉพาะ ซึ่งหมายถึงเครื่องหมายการค้าอันมีลักษณะที่ทำให้ประชาชนหรือผู้ใช้สินค้านั้นทราบและเข้าใจได้ว่าสินค้าที่ใช้เครื่องหมายการค้านั้นแตกต่างไปจากสินค้าอื่น (มีความสามารถในการแยกแยะความเป็นเจ้าของของสินค้าอย่างเดียวกัน)

อ่านรายละเอียดเพิ่มเติม คลิกเลย !

2. เป็นเครื่องหมายการค้าที่ไม่มีลักษณะต้องห้าม ตามมาตรา 8

เมื่อพิจารณาลักษณะบ่งเฉพาะแล้ว ลำดับต่อมาคือการพิจารณาลักษณะต้องห้ามตามมาตรา 8 ซึ่งเป็นบทบัญญัติเกี่ยวกับการจำกัดสิทธิและเสรีภาพของบุคคลดังนั้นจึงต้องใช้อย่างเคร่งครัด โดยเครื่องหมายการค้าที่มีหรือประกอบด้วยลักษณะอย่างใดอย่างหนึ่งตาม (1)- (13) ถือเป็นเครื่องหมายที่มีลักษณะต้องห้ามมิให้รับจดทะเบียน ซึ่งมีบางเป็นบทต้องห้ามเด็ดขาด บางเป็นบทต้องห้ามที่มีเงื่อนไข

อ่านรายละเอียดเพิ่มเติม คลิกเลย !

3. ไม่เป็นเครื่องหมายที่เหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าที่บุคคลอื่น ตามมาตรา 13

เมื่อพิจารณาลักษณะบ่งเฉพาะและลักษณะต้องห้ามแล้ว ลำดับต่อมาคือการพิจารณาเปรียบเทียบความเหมือนคล้ายกับเครื่องหมายของบุคคลอื่นที่ยื่นคำขอจดทะเบียนก่อน ซึ่งผู้ที่ยื่นคำขอจดทะเบียนก่อนเป็นผู้ที่มีสิทธิได้รับการจดทะเบียนก่อน ตามหลัก “First to File” หากมีบุคคลใด (โดยไม่ได้ลอกเลียนแบบกัน) นำเครื่องหมายที่มีลักษณะเหมือนหรือคล้ายกันมายื่นขอจดทะเบียนภายหลัง นายทะเบียนก็จะมีคำสั่งตามมาตรา 20 หรือมาตรา 13 แล้วแต่กรณี

อ่านรายละเอียดเพิ่มเติม คลิกเลย !

แผนผังขั้นตอนการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้า

ค่าธรรมเนียม การจดเครื่องหมายการค้า

ค่าธรรมเนียม-เครื่องหมายการค้าในประเทศ

ค่าธรรมเนียม - เครื่องหมายการค้าระหว่างประเทศ *

หมายเหตุ* เฉพาะที่กรมทรัพย์สินทางปัญญาเรียกเก็บ ไม่รวมค่าธรรมเนียมขององค์กรทรัพย์สินทางปัญญาโลกและประเทศปลายทาง

แหล่งที่มา : กรมทรัพย์สินทางปัญญา